دکتر شهریار زرشناس، یکی از متفکرین حکومت جمهوری ایران، در سال‌های اخیر بارها در برنامه‌های تلویزیونی سعی کرده به مقوله‌ی پوپولیسم از دیدگاه ریشه‌ی لغوی نگاه کرده و بدین وسیله حکومت محبوب خود را در ایران که همواره مشهور به پیروی از این سیاست بوده، تا حدی تطهیر کند. آقای زرشناس معقتد است معنای لغوی پوپولیسم، "عوام فریبی" نیست، بلکه "مردم گرایی" است و چون معنای لغویش این است، در نتیجه نه تنها چیز بدی نیست، بلکه خیلی هم خوب است!
باید توجه داشت که صرف نظر از معنای لغوی، پوپولیسم معنای مصطلح خاص خود را دارد که عیناً شامل فریب مردم عادی می‌شود. به عبارتی این‌که معنای لغوی آن، طبق دیدگاه آقای زرشناس، بار معنایی منفی ندارد، باعث نمی‌شود از آن اعاده‌ی حیثیت شود و عنوان پوپولیسم همواره مترادف یک ننگ برای سیاستمدار است.
از نقطه نظر واژه شناسی هم، popul-ism، از people گرفته نمی‌شود، بلکه از popular یا دست کم population مشتق می‌شود که بار معنایی آن‌چنان مثبتی ندارد. تعریف فرهنگ معتبر آکسفورد از این واژه هم، صرف نظر از ریشه‌ی آن به این ترتیب است: "شیوه‌ای از سیاست که مدعی نمایندگی دیدگاه‌ها و آمال مردم عادی است"؛ که آن را اگر نه معادل "عوام فریبی"، دست کم معادل "عوام گرایی" معرفی می‌کند.
به هر حال پوپولیسم اصلاً چیز خوبی نیست و این‌که ایران به خصوص در این اواخر به آن اشتهار پیدا کرده، یک حسن محسوب نمی‌شود.
اما تکرار بحث در مورد پوپولیسم در میان متفکرین باهوش‌تر حکومت مثل آقای زرشناس (متفکرینی باهوش‌تر از استاد رحیم پور!) و حتی در بین خود سیاستمداران، نشانه‌ی جالبی است. همین اواخر مقام معظم رهبری هم به دولتمردان توصیه کرد در میان مردم حاضر شوند و از انگ "عوام گرایی" نهراسند.
در واقع به نظر می‌رسد در دهه‌ی اخیر در سراسر دنیا حکومت دارد به سمت پوپولیسم شدیدتر از گذشته می‌رود. دونالد ترامپ نماینده‌ی بارز این گرایش است. نمایش‌های حکومتی مثل جنگ‌های اخیر در سراسر دنیا هم مؤید این استنباط است. دقت کنید که مثلاً تلویزیون ایران، بی پروا ادعا می‌کند پس از عملیات وعده‌ی صادق 2، نتانیاهو از ترس می‌لرزیده (!) و حتی تصاویری هم در تأیید آن منتشر می‌کند!!!
همه‌ی این‌ها یعنی رو آوردن به پوپولیسم به عنوان یک استراتژی. در واقع به نظر می‌رسد حکومت به این نتیجه رسیده که پایگاه خود را در بین قشر روشنفکر و اهل مطالعه به کل از دست داده و اکنون در پی حفظ "مردم عادی" است. رفتارهای حکومت هیچ نشانی از هوشمندی و زیرکی خاص او ندارد. او فقط به دنبال جذب افکار زودباور است. حتی از این طریق، حکومت در حال ستیز با قشر باهوش‌تر جامعه است. به این ترتیب که پوپولیسم او آن‌ها را عصبانی و ناامید می‌کند.
باید دید سیاست‌های حکومت در نهایت چه نتیجه‌ای به بار خواهد آورد.
